Ana iti Corona ken ana iti maubra panggep kadetoy?

Coronavirus wen no corona ket maysa nga virus (haan makita ti bukod tayo a mata laeng), detuy ket mangiwaras ken makaited ti sakit kadagiti tao. Ti Corona ket mangted ti kapada ti flu nga simtomas kasla ti namaga nga pag-uyek, narigat nga maka anges, gurigor ken sakit ti bag-bagi. Ti Corona ket mas apektaran na ti respiratory system ti tao. Habang kaaduan nga infections ket delikado, detuy ket makayted ti pneumonia (nakaro nga sakit iti bara) nga mabalin ikapatay.

Uray sinno ket mabalin nga maakaran ti corona. Dagijay Bakbaket ken dagijay adda sabali nga saksakiten na kasla sakit ti pannaganges, kanser ken diabetes, ket mas isuda ti alisto nga maakaran ken nakarkaro ti mabalin nga epekto na detuy a virus kanyada.

Ti Corona ket may yakar ti maysa nga nainpeksyunan aggapo ken ti babassit nga katay nu aganges da, nu aguyek wennu ag-atsing da kadagiti sabali nga tao, iti gamgamit ken ti makan. Sumrek detuy ken ti agong, ngiwat ken mata. No makastrek detuy ti bagin, agrugi suna nga umadu ken agwaras iti naduma duma nga parte ti bagi. Agbiag ti Corona iti uneg bagi ti aging gana 14 days bago agpakita ti naduma duma nga sintomas. Isu nga iti tao ket mabalin nga adda Corona nan nga madi na maam-amwan ket maiwaras nan iti sabalin.

Ti Corona ket han mapatay ti antibiotics wennu anya man nga tradisyunal nga remedyo. Mapigilan atuy nga virus no ma iwasan tayo ken no kanayon nga panabuggo ken panagsabun ti ima.

Tapnu mapigilan ti infection, agbuggo ti ima gamit ti danum ken sabon nadalus man wen no narugit ti imam. Inti bente nga segundo, agbuggo nga nalaing aramat ti sabun inti agtartaray nga danum, siguraduen nga nadalusan pati ti uneg ti kuko ken takkubam ti buo nga imam inggan ta pulsuam. Ti panag buggo ti ima gamit ti sabun ket makapatay ti virus nga mabalin nga adda ti ima. Kanayunen ti agbuggo ima bago ken kalpasan nga agisagana ti makan, kalpasan napan kasilyas, bago nga mangan, nu agtagtagibi ti adda sakit na, kalpasan nga agiggem ti alaga nga hayop wennu dagijay rugit da, ken nu kalpasan aguyek, agatsing wenno agipangres.

Iwasan ti mang iggem ti mata, agong ken ngiwat nu haan nga nagbuggo ti ima. Ti maiggaman ti ima ket mabalin nga maka ala ti virus. No makontaminado ti immam, mabalin maiyakar idyay virus ita matam, agong wennu ngiwat. Aggapo idyay, deta virus ket mabalin sumrek idta uneg ti bagim ket agrugi ka nga agsakit.

Nakaim importante nga adaywan dagijay tao nga adda sakit na nga gurigur, uyek or anya man nga adda panagsakit ti panaganges. No aguyek wenno agatsing, kanayun nga saraam ti agong ken ngiwat mausar ti sikum wenno tissue. Ibelleng a sigud ti nausar nga tissue. Han nga agtupra iti publiko nga lugar.

Obserbaran ti maysa nga metro nga distansya kadagiti tao nga aguy-uyek ken ag-atsing. Iwasam ti umasideg ken dagiti tao nga adda ti gurigur ken uyek na.

No kailangam iti agala ti tao nga adda gurigur, uyek ken pannagrigat it panag-anges, han mo lipaten ti agsuot ti protective mask wennu cloth mask ken usto nga panagbuggo ti ima.

Tapnu mapigilan ti corona, pinakamayat nga ubraen ket umiwas iti pisikal nga kontak ken agiti tao. Ti corona ket mabalin nga maypasa ti panag shake-hands tapus malpasan maigannam ti matam, agong ken ngiwat. Isu no adda kayat mo nga sangwen a tao, haan mo kailangan nga iggaman ti ima da, arakupen ken bisungen. Mabalin mo nga batiin ti maysa atao gamit ti panag kaway ti ima, panag-tango wennu panag-bow. No adda corona idta lugar yo, agyan ka lang ta balay yo ken han ka makihalubilo ti sabali.

Agyan ka ta balay yo no mandi ti bagbagim uray nga adda bassit nga han nakaro a sintomas kasla sakit ulo ken panateng agingana nga malaingan. No agatsing adda namaga nga uyek ken marigatan nga aganges ken nangato a gurigor, sigud nga dumawat ti tulong ti hospital ta mabalin nga detoy ket respiratory infection or sabali pay nga sakit nga nakaro.

Dagiti mandi nga pammati iti corona ket delikado ken mabalin nga isu pakatayan ti tao. Kasla panag inum ti bleach ken alcohol, imbes nga maiwasan na ti virus ket isu pay ti mangi-pahamak. Uray dagijay istorya nga aggapu kadagiti gagayyem ken kabagyam ket mabalin nga han nga kusto wenno delikado. Suruten laeng ti usto a damag aggapu ti lokal nga health authority dita lugar yo.

Mabalin ka nga tumulong tapnu mapigilan ti panag akar ken panagadu ti corona no ipa-ammum atuy nga mensahe. Sapay kuma ta maipa-ammum atuy ken dagiti gagayyem mo ken kabagyam.